Onderscheidend vermogen van een vraag: wat is dat eigenlijk?

Of het nu gaat om leerlingen, studenten of professionals: tijdens het volgen van een opleiding worden ze regelmatig getoetst. Het doel daarvan is om te meten welke kandidaten de leerstof beheersen of de gewenste vaardigheid bezitten en welke kandidaten niet. Om dat onderscheid te kunnen maken, maken we gebruik van het onderscheidend vermogen van de gestelde vragen. 

Met het onderscheidend vermogen van een vraag bedoelen we de mate waarin de vraag de goede kandidaten van de zwakke kandidaten scheidt.

Onderscheidend vermogen van een vraag: R_it-waarde

Een veel gebruikte maat voor het onderscheidend vermogen van een vraag is de r_it-waarde. Deze waarde kan na een toetsafname worden berekend en ligt altijd tussen –1,00 en +1,00. Een hoge r_it-waarde betekent dat veel kandidaten met een hoge toetsscore het item goed hebben beantwoord. Veel kandidaten met een lage toetsscore hebben het item fout beantwoord.

Een item met een hoge r_it-waarde draagt relatief veel bij aan de betrouwbaarheid van de totale toets. Een lage of zelfs negatieve r_it-waarde doet het omgekeerde: het maakt de toets onbetrouwbaarder. Bij een negatieve r_it-waarde beantwoorden vooral de laag scorende kandidaten de vraag goed, hetgeen natuurlijk erg onlogisch en niet gewenst is.

Interpreteren

Een matige r_it-waarde betekent vrijwel altijd dat er iets mis is met de toetsvraag. De goed scorende kandidaten worden bijvoorbeeld in de war gebracht door de formulering van een afleider, of laag scorende kandidaten kunnen het juiste antwoord beredeneren zonder dat ze de leerstof beheersen.

Wat kun je met deze informatie?

Wat kun je in de praktijk doen met de informatie over het onderscheidend vermogen van een vraag?

• Je kunt op basis van de r_it-waarde van een vraag, in combinatie met de informatie over de moeilijkheid, besluiten om de vraag na afname (maar voor het verstrekken van de uitslag) niet mee te rekenen in de uitslag.
• Je kunt de informatie ook gebruiken om een vraag voor een volgende toetsafname aan te passen.
• Van een vraag met een goed onderscheidend vermogen kun je voor een volgend toetsmoment juist een nieuwe variant ontwikkelen!